Erfdelen op grote boerderij nieuw wapen in strijd tegen woningnood? ’Precies wat mensen nu zoeken’
Amsterdam– In een tijd waarin huizenprijzen de pan uit rijzen en de stad onbetaalbaar wordt, bloeit een nieuwe woontrend op het platteland: erfdelen. Op het boerenerf worden boerderijen, leegstaande schuren of stallen omgebouwd tot moderne, levensloopbestendige woningen, waar vier tot acht huishoudens samenleven.
„Het is samenwonen 2.0. Kleinschalig, duurzaam en sociaal. Precies wat mensen nu zoeken. Van jonge gezinnen tot senioren, die samen een erf bewonen met gedeelde moestuinen, werkplaatsen of zelfs een gastenverblijf. Het is een antwoord op de woningcrisis, vergrijzing én de stikstofproblematiek”, zegt Pieter Parmentier, landelijk coördinator van Stichting Erfdelen.
De cijfers spreken voor zich: met een tekort van 400.000 woningen volgens het ministerie van Volkshuisvesting zoeken Nederlanders alternatieven. Erfdelen groeit razendsnel, met zo’n 2500 huishoudens die zich hebben aangesloten bij de stichting. En de projecten schieten als paddenstoelen uit de grond.
„En dat is nodig ook”, meent Parmentier, ,,want inmiddels hebben we een wachtlijst van vierduizend geïnteresseerden, van 23 tot 81 jaar. Vooral vrouwen en 50-plussers zijn enthousiast.”
Tineke de Keijzer en haar partner Dick Wiltenburg wonen al zo’n veertig jaar in de rustieke boerderij Vijfhoeven in Lopik. „Maar die was te groot en we realiseerden ons dat je al het werk, naarmate je ouder wordt, niet meer kunt bolwerken, zeker als een van ons zou wegvallen. Zo ontstond het idee om op ons terrein meerdere wooneenheden te realiseren”, vertelt Tineke.
„Het is een antwoord op de woningcrisis, vergrijzing én de stikstofproblematiek”
„Vervolgens volgde een proces van een paar jaar en kregen we uiteindelijk groen licht van de gemeente en provincie om te gaan bouwen. Toen werd het ’boer zoekt buur’ en moesten we bepalen wie hier kwamen wonen.”
„Op een open dag kwamen maar liefst 150 geïnteresseerden af en kozen we de meest geschikte kandidaten, die samen met ons konden zorgen dat het cultureel erfgoed in stand wordt gehouden.”
„We wonen nu met twaalf mensen op het boerenwoonerf in zes wooneenheden, omgeven door een hoogstamboomgaard, land met slootjes, schapen in de wei en een moestuin. Met elkaar dragen we zorg voor deze unieke plek langs de rivier de Lek”, vervolgt Tineke.
„De boerderij is verdeeld in vier appartementen en oude schuren zijn vervangen door twee nieuwe schuurwoningen. Het land, de schuren en de kapberg zijn gemeenschappelijk eigendom en in zijn geheel wordt dit beheerd met een VvE. In zijn totaliteit heeft het de uitstraling van één boerenerf.”
Joost en Lizzy van Liempt wonen met hun kinderen Lot en Elias al twee jaar op Vijfhoeven. „In de oude boerderij en dat is geweldig. Lot geeft iedere dag de schapen eten en plukt de pruimen.”
„Wij woonden in de drukte van Den Bosch en dan is dit echt een eldorado. We leven hier met een gemêleerde groep qua leeftijd en gezinssamenstelling en hebben elkaar veel te bieden. Hoewel we onze eigen weg gaan, zorgen we samen voor alles wat hier leeft, groeit en bloeit.”
„Waarom het erfdelen aan populariteit wint? Omdat het betaalbaar wonen, rust, natuur en een hechte gemeenschap biedt”, verklaart Parmentier.
„Mensen willen weg uit de stad, groener leven en als het nodig is mantelzorg delen. Toch zijn er uitdagingen: bestemmingsplannen wijzigen is een klus, want niet elke gemeente staat er ondanks de grote woningnood nog voor open. Ook banken stonden niet te trappelen, maar gelukkig komt daar verandering in en ziet de toekomst van het erfdelen er zonnig uit.”
’Marktplaats’ voor boerenerven
Parmentier werkt zelfs aan een ’marktplaats’ voor boerenerven. „Zo’n 15.000 boerenbedrijven stoppen de komende tien jaar door de stikstofcrisis of omdat er geen opvolging is, dus er is ruimte genoeg voor herbestemming, zoals erfdelen”, zegt hij optimistisch. „Dit is niet zomaar wonen, maar ook een beweging die het platteland nieuw leven inblaast.”
In Schoorl kwam een droom uit voor Daan Steller, toen daar een stolpboerderij te koop stond. „Toen de kans zich voordeed, liet ik direct alles uit mijn handen vallen om fulltime aan de slag te gaan en het project te realiseren. Van het vinden van medebewoners en een gezamenlijke visie ontwikkelen, tot toestemming vragen aan de gemeente voor deze woonvorm en de financiering. Een half jaar later kochten we de boerderij met een groep van vijf huishoudens en renoveerden we die zonder enige bouwervaring.”
„We hebben zoveel als mogelijk gerecycled en gebruikgemaakt van natuurlijke bouwmaterialen. In de zoektocht naar deze materialen kwam ik Mas Maya tegen, een prachtig natuurlijk kalkproduct dat als betonstuc kon worden toegepast in nieuwe woningen”, vervolgt Steller.
„Nu, na vier jaar renoveren en bouwen, woont de gehele community op een prachtig stuk land aan de rand van de duinen. De kinderen beschouwen elkaar als broertjes en zusjes en iedereen is blij. We zien het echt als ons paradijsje. En het heeft mij persoonlijk nog meer gebracht, want ik ben nu distributeur van Mas Maya in ons land geworden.”
De gemeente Meppel is zo positief over erfdelen dat er zelfs toestemming is voor een project in een nieuwbouwwijk. „Ja, dat is bijzonder, want in de meeste gevallen moeten enthousiaste initiatiefnemers veel tijd en moeite steken om bestuurders te overtuigen en gebeurt het in agrarisch gebied”, zegt woordvoerder Jaap de Boer, die zelf ook gaat wonen op Erve Bosco, dat in het najaar van 2026 gereed moet zijn.Anne-Mieke (74) verhuisde naar gewild woonconcept voor ouderen: ’We helpen elkaar waar het kan’
„We gaan hier 25 koopwoningen realiseren voor zowel starters, gezinnen als ouderen. Het wordt een plek met veel ruimte voor samenleven, diversiteit, met aandacht voor duurzaamheid en natuur. Een plek waar we voorzieningen kunnen delen, voldoende privacy hebben en voor elkaar zorgen als dat nodig is.”
